هیدروژئولوژی آبخوان بهاباد در استان یزد با تأکید بر عوامل موثر بر افت سطح ایستابی

حوضه آبریز بهاباد در استان یزد بخشی از بزرگ حوضه کویر لوت بوده و آبخوانی آزاد به مساحت 366 کیلومتر مربع را در بر می گیرد. در این مطالعه به بررسی کمیت و کیفیت این آبخوان پرداخته می شود. آب زیرزمینی در دشت بهاباد برای بخش های کشاورزی و صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. به علت وابستگی و نیاز شدید این بخش ها به آب زیرزمینی سالانه افت زیادی در آبخوان ایجاد می گردد. تجمع چاه های بهره برداری به ویژه چاه های صنعتی در بخش مرکزی دشت، سبب فروافتادگی در سطح ایستابی و تمرکز جریان به سمت این چاه ها شده در نتیجه الگوی جریان در بخش های جنوبی و شمالی از هم متفاوت شده است. هیدروگراف معرف آبخوان در یک دوره ده ساله میانگین افت سالیانه 60 سانتی متر برای منطقه جنوبی و 40 سانتی متر برای منطقه شمالی دشت را نشان می دهد. بر اساس بیلان آب آبخوان بهاباد برای سال آبی 90-1389 میزان ورودی ها به آبخوان در بخش های جنوبی و شمالی به ترتیب 9/20 و 8/6 میلیون متر مکعب بوده که از مجموع خروجی ها که به ترتیب برای بخش های جنوبی و شمالی 9/33 و 6/8 میلیون متر مکعب است، کمتر می باشد. همچنین برداشت مطمئن از سفره در این سال آبی برای بخش های جنوبی و شمالی به ترتیب حدود 3/22 و 7/3 میلیون متر مکعب برآورد شده است. میزان کل آب بهره برداری از تغذیه طبیعی سفره و برداشت مطمئن بیشتر بوده که این موضوع سبب کسری مخزن آب زیرزمینی و بیلان منفی آبخوان شده و در نتیجه افت سطح آب زیرزمینی را در پی داشته است. برای رسیدن به برداشت مطمئن در منطقه بایستی به مدیریت برداشت جهت مصارف مختلف در هر دو بخش کشاورزی و صنعتی پرداخته شود. همچنین بررسی کیفی آبخوان بهاباد نشان می دهد با افزایش عمق میزان املاح و هدایت الکتریکی آبخوان افزایش یافته است در نتیجه با افزایش افت سطح آب زیرزمینی، آب برداشتی از کیفیت نامناسب تری برخوردار خواهد بود. تیپ غالب آب در آبخوان بهاباد از نوع کلروره- سدیک می باشد. میانگین هدایت الکتریکی آبخوان حدود 4505 میکروموس بر سانتی متر بوده و روند افزایشی هدایت الکتریکی بیانگر تخریب کیفیت آن با گذشت زمان می باشد.